İzmir Marşı'nın bir adı da "sepet havası"dır.
İşgalci Yunan askerleri kovulurken arkalarından çalındığı için.
Türkçedeki bu sepet havası ya da sepetleme deyiminin kökeniyse eski Mısır'a kadar uzanır.
Firavunlar döneminde Mısır'ın yerlileri, Yakup Peygamber'in soyundan gelen İsrailoğullarının, ülkede çoğalmasından rahatsızdı.
Firavun kâhinlerinden biri, İsrailoğullarından bir erkek çocuk dünyaya geleceğini, bu çocuğun Mısır'ı felakete sürükleyeceğini bildirdi.
Mısır Firavunu bu kehanetten ürkerek, doğacak erkek çocukların öldürülmesini buyurdu.
Yakup'un üçüncü oğlu Levi soyundan Umran'ın bir oğlu oldu.
Anası çocuğu hasır bir sepete koyup Nil'in sakin sularına bıraktı.
Firavun'un karısı Asiye, Saray'ın önünden akan Nil sularında sürüklenen sepeti gördü ve onu tuttu.
Suya bırakılmış çocuğu evlat edindi.
Ancak çocuk, kendisini emzirmesi için çağrılan kadınların hiçbirini emmiyordu.
Çağrılan kadınlar arasında bulunan annesinin sütünü içti.
O günden sonra annesi, oğlunu süt anne gibi emzirdi, Firavun'un sarayında büyüttü.
O çocuk büyüyünce Musa Peygamber oldu.
Dilimizdeki sepet havası, sepetlemek, deyimleri Musa Peygamber söylencesinden kaynaklanır.
Göndermek, kovmak, kapı dışarı etmek anlamında.
İKİNCİ YAZI
KIRK YILLIK KÂNİ, OLUR MU YANİ?
Olması olanaksız işler karşısında söyleyegeldiğimiz bu deyim, Tokatlı şair Ebubekir Kâni Efendi (1712 - 1792) tarafından söylenmiş bir sözdür.
Şair ve mizah ustası Ebubekir Kâni, Tokat’ta doğmuş, Tokat Mevlevihanesi’ne girmişti.
Kırk yaşına kadar da Tokat dışına çıkmamıştı.
Sadrazam Hekimoğlu Ali Paşa’ya yazdığı bir kasideden dolayı İstanbul’a davet edilmişti.
Osmanlı sarayı Divanı Hümayun Kaleminde hocalık yaptı, daha sonra Silistre’ye Divan kâtibi olarak gitti.
Bükreş’te bulunduğu sırada âşık olduğu Romanyalı bir kızın kendisine Hıristiyanlığa geçmesi önerisi üzerine; “Kırk yıllık Kâni, olur mu Yani?” diyerek karşı çıkmıştı.
Kâni'nin bu yanıtı, zamanla dilimizde bir deyim haline geldi.
(Ebubekir Kâni'nin mezarı, Eyüp Mezarlığı'nda.)
