MERT SAYAN – HABE RMERKEZİ
Türkiye, tarımda yapay zeka (AI) destekli teknolojilerle yeni bir döneme giriyor. Konya ve Adana’da başlatılan pilot projeler, verimliliği artırırken maliyetleri azaltmayı hedefliyor.
Tarım Bakanlığı, yıl sonuna kadar kendi Yapay Zekâ Strateji Belgesini yayımlamayı planlarken, tarımda verimliliği artıracak, çevresel riskleri azaltacak ve sürdürülebilirliği sağlayacak yapay zekâ çözümlerini yaygınlaştırmak istiyor. Bu kapsamda, çiftçilere yönelik akıllı tarım teknolojileri için yüzde 75 hibe desteği içeren 40 milyon dolarlık bir bütçe de ayrıldı.
Tarım ve Orman Bakanlığı Bilgi Teknolojileri Genel Müdür Yardımcısı Yasin Hakkı Kocaman; “Bu süreç, yalnızca maliyet ve zaman tasarrufu sağlamayacak, aynı zamanda iklim değişikliği ile ilgili tartışmaların merkezinde yer alan riskli durumların yönetimi, erken uyarı sistemleri ve sürdürülebilir üretim için kritik rol oynayacak. Tüm bu gelişmeler sayesinde çevreci ve sürdürülebilir bir tarım modelinin mümkün olacağına inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
YAPAY ZEKA KULLANILIYOR
Tarım ve Orman Bakanlığı ile özel sektör iş birliğinde yürütülen projelerde, yapay zeka tabanlı sulama sistemleri, ürün tahmin modelleri ve sensör destekli analiz araçları kullanılıyor. Konya’daki uygulamada, drone ve sensörler sayesinde tarım arazileri izleniyor, sulama ve ilaçlama süreçleri optimize ediliyor. Adana’da ise yapay zeka destekli sistemler, mısır ve narenciye üretiminde hasat zamanını öngörerek verim kayıplarını azaltıyor.
Proje, 2025 yılının başında Konya ve Adana’da hayata geçirildi. Bakanlık, bu teknolojilerin 2026 sonuna kadar 10 ile yayılması için çalışmalarını sürdürüyor. Konya’daki bir tarım kooperatifine bağlı 50 çiftçi, sistemin ilk kullanıcıları arasında yer alıyor.
VERİMLİLİK ARTIRILIYOR
Uzmanlara göre, su kaynaklarının azalması ve iklim değişikliğinin etkileri tarımda teknolojik dönüşümü zorunlu kılıyor. Yapay zeka, arazilerden topladığı verilerle çiftçilere anlık öneriler sunuyor. Örneğin, Konya’daki sistem toprağın nemine göre sulama zamanını otomatik ayarlıyor. Böylece su kullanımı yüzde 30 azalırken, verimlilik yüzde 15’e kadar artabiliyor.
TEŞVİK PAKETLERİ DÜZENLENİYOR
Tarım ve Orman Bakanlığı, 2030 yılına kadar tarım arazilerinin yüzde 20’sinde yapay zeka destekli sistemlerin kullanılmasını hedefliyor. Devlet, bu teknolojilerin yaygınlaşması için maliyetleri azaltacak teşvik paketleri üzerinde çalışıyor.
Bazı çiftçiler başlangıç maliyetleri nedeniyle temkinli yaklaşsa da pilot projelerde elde edilen başarı, yeni kullanıcıları cesaretlendiriyor. Yapay zekâ destekli tarım teknolojilerinin, Türkiye’nin tarım ihracatında da artışa katkı sağlaması bekleniyor.
