Papa İkinci Jean Paul’un öldüğünün açıklandığı 2 Nisan 2005 akşamı Berlin’deydim.
Bir restoranda Aydın Doğan, ben ve Bild Gazetesinin o dönemdeki Genel Yayın Yönetmeni Kai Diekmann birlikteydik.
Kai hemen masadan kalkıp gazeteye döndü.

BİLD GAZETESİNDE BİRİNCİ SAYFA İÇİN PAPA RESMİ SEÇMEK

Ertesi sabah Bild’in yazı işleri toplantısına beni de davet etti.
O günlerde ben de Hürriyet’in genel yayın yönetmeniydim.
Öğleden sonra Papa’nın katafalktaki fotoğrafları gelmeye başladı.
İki genel yayın yönetmeni olarak birlikte birinci sayfaya konacak fotoğrafları seçtik.

BEN KATAFALKTAKİ PAPA'NIN GENİŞ AÇI KARESİNİ SEÇTİM

Ben, Papa'nın katafalkta biraz uzaktan çekilmiş fotoğrafını seçtim.
Çünkü okuyucunun, böyle bir cenazede genel çerçeveyi görmek isteyeceğini düşündüm. 
Duvardaki haçlar, katafalkın bulunduğu Sen Peter Bazilikası'nın dekoru da kadraja girsin istedim.

KAİ DİEKMANN: OKUYUCU ÖLÜ PAPA'NIN YÜZÜNÜ GÖRMEK İSTER

Kai Diekman ise çok farklı bir fotoğraf seçti.
Ölü papanın sadece göğüs ve yüz kısmını gösteren tam sayfa bir fotoğraf yayınladı.
“Neden böyle bir fotoğraf seçtin?” diye sorduğumda şu cevabı verdi:
“İnsanlar ölü Papa'nın yüzünü yakından görmek ister. Papa'nın naaşı kilisede yüzü açık yatıyor ve girenler görüyor. Bild okuyucularının da o kiliseye girmiş gibi Papa'nın açık yüzünü görmelerini istedim”.

HİSTİYAN VE MÜSLÜMAN ÜLKE GAZETECİSİNİN FARKI

Hristiyan bir ülkenin popüler gazetesinin yönetmeni ile, Müslüman bir ülkenin popüler gazetesinin yönetmeninin farkıydı bu.
Sonra düşündüm.
Ben rahmetli anne ve babam öldükten sonra da yüzlerini görmedim.
Onları hep bana karşı şefkat ve sevgi dolu bakışları ile hatırlamayı istedim.

PAPALARIN GÖMÜLDÜĞÜ GROTTO’DA NELER GÖRMÜŞTÜM?

2010 yılında, genel yayın yönetmenliğinden ayrıldıktan sonra  Tempo dergisi benden papaların gömülü bulunduğu Vatikan’ın altındaki Grotto denilen yerle ilgili bir röportaj istedi.
Dönemin Vatikan Büyükelçimiz buraya girmek için özel izin aldı ve gazetecilik hayatımın en ilginç yazılarından birini yazdım.
Orada Sen Peter’in kemiklerinin bulunduğu yere girmeme de izin verdiler.

GROTTO'DAKİ EN MÜTEVAZI LAHİT HANGİ PAPANINDI?

Grotto’da çok dikkatimi çeken bir şey vardı.
Bütün papaların lahitleri çok görkemli ve süslüydü.
Buna karşılık Papa İkinci Jean Paul’un lahdi çok mütevazı ve dümdüzdü.
O günden sonra Vatikan’ın iç dünyası çok ilgimi çekti ve epey şey öğrendim, yazılar yazdım.

DÜN ÖLEN PAPA FRANSUVA GROTTO’YA DEĞİL, 100 KERE GİTTİĞİ KİLİSEYE GÖMÜLECEK

Tarihin belki en mütevazı papası dün ölen Papa Francis’di.
Ölümünden önce Vatikan’a gömülmek istemediğini açıklamıştı.
Gömülmek istediği yer, Roma civarındaki Santa Maria Maggiore Kilisesi'ydi.
Papalık görev sırasında bu kiliseye 100 kere gitmiş ve kucağında İsa ile Meryem Ana’yı tasvir eden heykelin önünde dua etmiş.
Beşinci Yüzyıl'dan kalma bir kilise burası ve Roma’nın en çok ziyaret edilen kilisesi özelliğine sahip.

PAPA FRANSUVA ÜÇ TABUT GELENEĞİNİ DE DEĞİŞTİRDİ 

Papa ölümünden önce sadece gömüleceği yer konusundaki geleneği değiştirmedi. 
Daha mütevazı bir tören istiyor.
Onun için papaların cenaze geleneğindeki “üç tabut" uygulamasını da istememiş.
Geleneksel olarak bir papanın naaşı birbirinin içine geçen üç ayrı tabutun içine konuyor.
En altta meşe ağacından bir tabut var.

İLK TABUT: MEMENTO MORİ: HER FANİ ÖLÜMÜ TADACAK

Bu, herkese “memento mori” deyişini, yani bizim Zincirlikuyu Mezarlığı'nın girişinde de yazan, “Bir gün her fani ölümü tadacak” gerçeğini hatırlatıyor.
İkincisi kurşun tabut.
Bu da koruyucu olan. 
Bir papanın kalıcılığını temsil ediyor.
En üstteki üçüncü ise karaağaçtan yapılan tabut.
Bu da evrenselliğini.
Papa Fransuva bu geleneği değiştirdi. 
Bundan böyle papalar tek bir meşe tabut içinde gömülecek.

PAPALARIN CENAZEYE HAZIRLANIŞI

Papaların cenaze ve gömme törenine hazırlanışı çok sembollerle yüklü aşamalardan oluşuyor.
İlk aşamada, Camerlengo nezaretinde (Papa’nın mali ve tören işlerinden sorumlu yüksek rütbeli yetkili) tıp görevlileri standart ölüm kontrollerini yapar. 
Sonunda Camerlengo bu kararı onaylar. 
Cenaze çıktıktan sonra bu oda mühürlenirdi.
Bunun nedeni, papanın eşyalarının kutsal emanet olarak yağmalanmasını önlemek.

PAPANIN ÖLÜMÜ RESMEN NEREDE AÇIKLANACAK; ODADA MI, KİLİSEDE Mİ?

Ölüm kararı doktorlar tarafından belirlenip, Camerlengo tarafından onaylandıktan sonra ikinci adım “ölümün kamuoyuna açıklanması” oluyor.
Şimdiye kadar resmi açıklama, papanın öldüğü odadan yapılıyordu.
Papa Françis bunu da değiştirmiş ve ölüm ilanının Sen Peter Bazilikası'nda yapılmasını istemişti.
Dün araştırdım ama açıklamanın nerede yapıldığını belirten bir haber bulamadım.

MUMYACI SIGNORACCI AİLESİ'NİN GÖREVİ DE SONA MI ERİYOR?

Geliyorum en ilgimi çeken bölüme.
Papaların naaşının mumyalanması.
İşte bu gerçek bir gelenek.
Son dört nesildir papaları "embalsame eden" Signoracci Ailesi Roma’nın saygın bir cenaze evi hanedanıdır. 
Geleneksel olarak, Papa John XXIII, VI. Paul ve I. Jean Paul’u bu aile hazırlamıştı.

BAZEN SIGNORACCI'LERDEN ÖNCE ADLİ TIP UZMANLARI ÇAĞRILIYOR

Ancak bazı durumlarda, Signoracci Ailesi'nden önce adli tıp uzmanları çağrılabiliyor.  
Mesela 2005’te John Paul II öldüğünde Dr. Giovanni Arcudi adlı bir uzman davet edilmişti. 
Bunun nedeni 1978 yılında yaşanan ve hâlâ konuşulan bir olaydı.
28 Eylül 1978 sabahı Vatikan şok bir haberle uyanmıştı. 
Birinci Jean Paul papalığa seçildikten sadece 33 gün sonra yatağında ölü bulunmuştu. 
Vatikan bürokrasisi bu ölümden sonra herkesin dikkatini çeken şeyler yapmıştı. 
Dönemin Camerlengo’su, anında Signoracci Ailesi'ni çağırarak mumyalama işini yaptırmıştı. 
Yani otopsiye izin verilmemişti.

LONDRA’DA BİR KÖPRÜDE ASILI BULUNAN BANKACI

Yıllar sonra Vatikan’ın bankacısı Roberto Calvi Londra’da Blackfriers Köprüsü'nde asılı bulununca 1978’deki olay yine gündeme gelmişti.
Çünkü Calvi’nin cesedi Vatikan’ın tarihindeki en büyük finansal skandalın patlamasına ve Propaganda 2 mason locasının çökertilmesine giden gelişmeleri tetiklemişti.
33 günlük Papa'yı bu Vatikan mafyasının öldürttüğü hâlâ konuşuluyor.
O günden sonra en küçük şüphede mumyacılardan önce adli tabip çağrıldı.

ÖLMÜŞ BİR PAPA NASIL MUMYALANIR?

Buna “embalmasyon (vücut koruma) prosedürü” deniyor.
Şöyle yapılıyor:
(*) Önce damarın içine kan ve diğer sıvıların yerine bazı sıvılar enjekte ediliyor. Bunlar “formaldehit” ağırlıklı koruyucu solüsyonlar oluyor. 

(*) İkinci aşama, vücut boşluklarının temizlenmesi ve dolgu oluyor. Organlar alınıyor, boş kalan göğüs ve karın boşlukları koruyucu maddeyle dolduruluyor. (Bazı papaların organlarının daha sonra kutsal emanet olarak ayrıldığı yolunda bilgiler de var).

CİLT BAKIMI MAKYAJ, BEYAZ CÜPPE VE ŞAPKA

(*) Üçüncü aşama; dış bakım ve kozmetik: Cilt antiseptiklerle siliniyor. Güzel görünmesi için hafif makyaj ve balmumu uygulamaları yapılıyor.
(*) Dördüncü aşama ise kıyafet ve sunum oluyor: 
Papa’nın geleneksel beyaz papalık cübbesi giydiriliyor, başına tiara ya da şapka yerleştiriliyor ve naaşı St. Peter Bazilikası’nda katafalk (cenaze sunum kürsüsü) üzerine konuyor.

PAPA XII PIUS’UN NAAŞI KOKUNCA MUMYACI DOKTOR İŞTEN ATILDI

Bununla birlikte bazı farklı uygulamalar da var.
(*) Mesela John Paul II’nin (2005), ölümü sonrası tam embalsamasyon yerine sadece “görüntüye hazırlık” tedbirleri uygulandı. 
Tam damar içi işlem yapılmadı.
(*) Pius XII (1958)’nin embalsamasyonunu üstlenen Dr. Riccardo Galeazzi Lisi yağ, reçine ve bitkisel karışımlarla farklı bir yöntem denedi; sonuçta koku ve görünüm sorunları yaşanınca eleştirildi ve görevden alındı.

LGBT MENSUPLARI İÇİN SÖYLEDİĞİ SÖZ TRUMP VE EVANGELİSTLERİ DELİRTTİ

Papa Fransuva çok değişik bir Vatikan mensubuydu. 
Bugüne kadar gelmiş geçmiş en demokrat ve halka yakın papa olarak biliniyordu.
Onun LGBT mensupları hakkında ne düşündüğü sorulduğunda söylediği şu söz şimdiden tarihe kaldı: 
“Ben kimim ki Tanrının yarattığı bir canlıyı yargılayacağım…”
Bu sözü başta Trump olmak üzere Evangelist Amerikalıları çileden çıkarmıştı.

YAŞADIĞI CASA SANTA MARIA’DA DÜN SABAH NELER OLDU, HENÜZ BİLMİYORUZ

Fransuva, Vatikan’da papalara ayrılan özel dairede değil, Casa Santa Maria denen daha mütevazı bir misafirhane odasında yaşıyordu.
Vatikan, Papa'nın dün sabah o misafirhanenin ikinci katındaki odasında öldüğünü açıkladı.
Cenazesinin de basit olmasını vasiyet etmişti.
Bazı kaynaklar naaşının mumyalanmasını istemediğini, basit bir katafalk hazırlığının yapılmasını arzu ettiğini belirtiyor.
Dün gece ölüm odasında neler oldu, henüz tam bilmiyoruz.
Ama bu dünyadan giderken, Vatikan’ın tarihi duvarlarının küçümsenmeyecek bir bölümünde derin çatlaklar bıraktığı kesin.