Bir öğretim üyesi, kitap müzayedesinde 30 bin liraya aldığı yazma kitabın içinde, Türk Divan Şiiri'nin ve tasavvuf tarihinin en önemli isimlerinden Gülşeni'nin 104 yeni şiirini buldu.
Bu paha biçilmez keşif, Munzur Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. İlyas Kayaokay tarafından yapıldı. Kayaokay, bir kitap müzayedesinden 30 bin liraya aldığı el yazması 84 varaklık (168 sayfa) divanın, ünlü Divan Şairi Gülşeni'nin 306 tane şiirini içerdiğini fark etti.
Yaptığı ayrıntılı inceleme sonunda, 306 şiirden 104'ünün daha önce hiçbir kayda girmediğini ortaya çıkardı. Söz konusu 104 yeni şiirden 2'si kaside, 39'u gazel, 1'i rubai, 62'si ise tuyuğ türünde. Böylelikle Gülşeni'nin bilinen e kayıtlı şiirlerinin sayısı 1.391'e yükselmiş oldu.
Kayaokay'ın müzayededen 30 bin liraya aldığı yazma divana şimdi paha biçilemiyor. Bu yeni bulgu, Gülşeni’nin Türkçe divanına ilişkin en hacimli altıncı nüsha olarak kayıtlara geçti. Gülşeni'nin Türçe, Farsça ve Arapça şiirlerinin bulunduğu 15 farklı divanı günümüzde biliniyor.
Nestalik-talik hatla yazılmış Gülşeni Divanı 14x21 cm. boyutlarında ve altın yaldızlı II. Abdulhamid tuğrası taşıyor. Tezhiple süslü divanda, “Müntehabat-ı Divan-ı Hazret-i Gülşeni” adı yer alıyor ve eseri temize çekenin (müstensih) adının Şuayb Şerefeddin olduğu belirtiliyor. Kayaokay, yeni bulduğu şiirleri, bir makaleyle bilim ve edebiyat dünyasına duyurdu.
DİVAN ŞAİRİ GÜLŞENİ KİMDİR?
Gülşenilik tarikatının da kurucusu olan İbrahim Gülşeni 15. ve 16. yüzyıl Divan şiirinin ve tasavvuf kültürünün en önemli isimlerinden biri olarak kabul ediliyor. Doğum yerinin Diyarbakır ya da Azerbaycan olduğuna ilişkin iddialar bulunuyor, doğum tarihi bilinmiyor; ölüm tarihi ise 1534. akkoyunlu, memluk ve Osmanlı saraylarında sultanlara şiirler okuyup takdir gördüğü dikkate alınırsa, uzun bir ömür sürdüğü söylenebilir. Kaynaklarda doğum tarihine ilişkin 1423, 1427, 1452, 1455 gibi farklı rakamlar veriliyor.
Gülşeni'nin Türkçe, Arapça ve Farsça dillerinde toplam 75 bin beyitlik şiir külliyatı bulunuyor. Fıkıh, kelam ve mantık alanlarında eserler de vermiştir. Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan kendisine büyük saygı gösterdi ve bir asalet ünvanı olan "tarhan"lık verdi. Kahire'de Memluk Sultanı Kansu Gavri'den de saygı gördü. Yavuz Sultan Selim Mısır'ı alınca Gülşeni'ye büyük saygı gösterip, büyük bir arsa hediye etti.
İsyan edeceği endişesiyle, sorguya çekilmek üzere, Mısır Valisi Pargalı İbrahim Paşa tarafından İstanbul'a gönderildi. İstanbul'da Kanuni Sultan Süleyman tarafından büyük saygı görüp, göz rahatsızlığı tedavi ettirildi. Mısır'da 1534 yılında öldü.