Türkiye'nin eski Hazine Müsteşarı ve iktisatçısı Dr. Mahfi Eğilmez, ülkedeki fiyatların enflasyondan daha hızlı artışını açıklamak için gerçek enflasyonun hesaplanması ve kabul edilmesinin gerekliliğine dikkat çekti.
Dr. Eğilmez'in "KendimeYazılar" adlı bloğunda 20 Temmuz 2023 tarihinde yayımlanan "Acı Reçete" başlıklı yazısında, ekonomik krizden çıkış için alınacak önlemlerin belirlenmesinde gerçek enflasyonun hesaplanmasının önemini vurguladı.
"ORTAYA FAHİŞ FİYATLAR ÇIKIYOR"
Eğilmez'e göre fiyatlar, enflasyondan daha hızlı artmıyor, enflasyon hesabı doğru yapılmıyor. Yani gerçekte saçma bir durum yok, saçmalık, ölçüm ve hesaptan kaynaklanıyor. Eğilmez, ''Satıcılar, gelecekte yaşanacak gerçek enflasyon artış payını bugünün fiyatına eklemeye başlıyor. Ortaya fahiş fiyatlar çıkıyor" dedi.
"ENFLASYON HESABI DOĞRU YAPILMIYOR"
Eğilmez, fiyatların neden enflasyondan daha hızlı arttığı sorusuna yanıt ararken, tüketici fiyatları enflasyonunun (TÜFE) en çok tüketilen mal ve hizmetlerin fiyatlarının, bu malların ve hizmetlerin aile bütçesindeki ağırlıklarına göre hesaplanarak oluşturulan bir sepetin değerinin sürekli artması olduğunu açıkladı. Ancak, ülkedeki fiyat artışlarının gerçek enflasyondan daha yüksek olduğunu belirtiyor ve bunun enflasyon hesabının doğru yapılmamasından kaynaklandığını ifade etti.
ENAG TÜİK'İN İKİ KATI
Geçen yılın gıda fiyatlarının yüzde 100'ün üzerinde arttığına ve konut fiyatları, kiralar, otomobil, benzin, ulaştırma, okul ücretleri ve apartman veya site aidatlarının yüzde 38,21'in üstünde artışlar gösterdiğine dikkat çeken Eğilmez, ENAG grubunun hesapladığı tüketici enflasyonunun TÜİK'in TÜFE hesabından iki kat daha yüksek olduğunu belirtiyor. Bu durum, insanların yaşadıkları fiyat artışlarının gerçek enflasyona daha yakın olduğunu gösteriyor.
NEDEN FAHİŞ FİYATLAR ORTAYA ÇIKIYOR?
Dr. Eğilmez, sorunun yanıtını fiyatların enflasyondan daha hızlı artmadığı, ancak enflasyon hesabının yanlış yapıldığı şeklinde veriyor. Eğer açıklanan enflasyon verisi gerçeği yansıtmıyorsa veya insanlar öyle düşünüyorsa, satıcılar gelecekteki gerçek enflasyon artış payını şimdiki fiyatlarına eklemeye başlıyorlar. Bu da fiyatların beklenen enflasyonun üzerinde artmasına yol açıyor. Satıcılar, gelecekte yaşanacak enflasyon artışıyla karşılaşmamak için fiyatlara güvence ekliyorlar. Bu nedenle de ortaya fahiş fiyatlar çıkıyor.
"SATICILARIN KENDİNİ KORUMA GÜDÜSÜ"
Eğilmez, satıcıların açgözlülüğünden ziyade kendini koruma güdüsünün bu duruma neden olduğunu ifade ediyor. Satıcılar, gelecekteki yüksek enflasyonun, bugünün fiyatlarını eriteceğine inandıkları için fiyatları buna göre belirliyorlar. Bu şekilde, fiyatların enflasyondan daha hızlı artmasının ardındaki temel nedeni açıklıyor.
Sonuç olarak, Dr. Mahfi Eğilmez, ekonomik krizden çıkış için doğru adımlar atılabilmesi için gerçek enflasyonun hesaplanıp kabul edilmesi gerektiğini vurguluyor.