Türkiye genelinde hava sıcaklıklarındaki ani düşüşler sonucu Nisan ayında tarihin en büyük zirai don felaketlerinden birini yaşadı. 34 ilde 16 meyve türünü vuran felaketin yaralarını sarmak için Tarım ve Orman Bakanlığı, hasar tespit çalışmalarını sürdürüyor.
Yaşanan zirai don sonrası çiftçilerin beklediği haber de geldi. SüperHaber’e göre, ilk verilere göre kayısıda %90, üzüm ve fındıkta %50’nin üzerinde kayıp öngörülürken, nihai rapor bir ay içinde tamamlanacak. TARSİM sigortalı çiftçilere ödemeler hızla yapılacak, sigortasız ÇKS’li üreticilere ise masraflarına göre destek verilecek.
KARADENİZ’DE FINDIK, MALATYA’DA KAYISI, MANİSA’DA ÜZÜM
Tarım Bakanlığı ekipleri, 10-13 Nisan 2025’te sıcaklıkların -15°C’ye düştüğü felaketin ilk gününden itibaren sahada. Malatya’da kayısı, Manisa’da üzüm, Karadeniz’de fındık gibi ürünlerde ciddi kayıplar tespit edildi. Malatya Ticaret Borsası, kayısının tamamının kaybedildiğini belirtirken, Salihli Ziraat Odası üzümde bazı bölgelerde %100 hasar raporladı. Ulusal Fındık Konseyi, 200 bin ton fındık kaybı tahmin ediyor. Nihai rapor için çalışmalar bir ay sürecek.
HASAR TESPİTLERİ HIZLANDIRILDI
TARSİM, 1 Şubat-14 Nisan 2025 tarihlerini zirai don kapsamına aldı. Sigortalı çiftçiler, hasar tespitlerinin ardından poliçe kapsamındaki ödemelerini alacak. TARSİM verilerine göre sigorta oranları: üzümde %54, kayısıda %28, fındıkta %22, elmada %25. Ekipler, Malatya, Elazığ, Kahramanmaraş gibi illerde hasar tespitlerini hızlandırdı. Bakan İbrahim Yumaklı, ödemelerin tespit sonrası derhal yapılacağını duyurdu.
ALO TARSİM 172 HATTINA BAŞVURU YAPILABİLİR
Sigortasız ancak Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı çiftçiler de desteklenecek. Zarar gören mahsullerin üretim masrafları, hasar oranına göre hesaplanarak ödenecek. Örneğin, 1.000 TL masraf yapan bir çiftçi, %100 hasarda 1.000 TL, %50 hasarda 500 TL alacak. Bakan Yumaklı, bu desteğin üretim maliyetlerini karşılayarak çiftçiyi rahatlatacağını belirtti. ÇKS’li üreticiler, il/ilçe müdürlüklerine veya ALO TARSİM 172 hattına başvurabilir.
SİGORTASIZ ÇİFTÇİLER İÇİN NE YAPILACAK?
Tarım ve Orman Bakanlığı, çiftçi borçlarının faizsiz ertelenmesi ve yeni kredi imkânları için çalışma başlattı. TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, sigortasız çiftçilerin de zararlarının karşılanması için bir fon oluşturulmasını talep etti.
2024’te doğal afet sayısı 1.257’ye ulaşırken, Bakanlık, TARSİM sigortasının %70’ini karşılayarak çiftçileri teşvik ediyor. Çiftçiler, hasar tespiti için müdürlüklere başvurmaya çağrıldı.
