Ahmet Mümtaz Taylan, 12 Eylül 1965 tarihinde Ankara'da doğdu. Babası Arnavut kökenli, annesi ise Çerkes kökenliydi. Çocukluğu ve ilk eğitim yılları, maden işletmeciliği yapan babasının işi nedeniyle farklı şehirlerde geçti. İlköğrenimine beş yaşında iken Isparta’nın Eğirdir ilçesinin Şarkikaraağaç beldesinde ikinci sınıftan başladı; Ankara'da bitirdi. Daha sonra liseyi İzmir'de Karataş Lisesi'nde okudu.
Yükseköğrenimine 15 yaşında Gazi Üniversitesi İktisat Bölümünde başladı ve buradan mezun oldu. Ardından Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümüne girdi ve 1989 yılında mezun oldu. Öğrencilik yılları boyunca yaz aylarında maden işçiliği, asfalt şantiyelerinde kantarcılık (kamyon tartma), çiçekçilik, garsonluk gibi farklı işlerde çalıştı.
Taylan, 1989 yılından itibaren Devlet Tiyatrolarında 18 yıl süreyle oyunculuk, yönetmenlik, sanat yönetmenliği, genel müdür danışmanlığı gibi çeşitli görevler üstlendi. Devlet Tiyatroları Sanatçıları Derneği (DETİS)'nin kurucu üyeleri arasında yer aldı ve ilk genel başkanı oldu. 2006 yılında Devlet Tiyatroları'ndan istifa etti ve tiyatroda sadece yönetmenlik yapmaya karar verdi.
Taylan, 1996 yılından itibaren çeşitli televizyon ve sinema yapımlarında da yer aldı. Televizyonda "Kurşun Yarası", "Çapkın", "Ezo Gelin" gibi dizilerde rol aldı ve "Leyla ile Mecnun" dizisindeki "İskender" rolü ile tanındı. Sinemada "İnşaat" (2004), "Made in Europe" (2007), "Saklı Hayatlar" (2011), "Bir Zamanlar Anadolu'da" (2011), "Kelebeğin Rüyası" (2013), "Gelincik" (2020) gibi önemli filmlerde yer aldı ve çeşitli ödüller kazandı.
Taylan, 2012-2014 yıllarında Hürriyet gazetesinde haftalık yazılar yazdı. Ayrıca, Gezi Parkı olayları sırasında gerilimi sonlandırmak üzere cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmek için davet edilen 11 kişilik heyette yer aldı.
Ahmet Mümtaz Taylan, 2022 yılından itibaren NTV kanalı için hazırlanan "Empati" adlı programı sundu. Programda ünlü kişileri ağırladı ve gerçek yaşam öykülerini anlatarak konukları ile empati kurmalarını sağladı.
Taylan, üç evlilik yaptı. İlk evliliğinden kızı Ayşe Dilan'a sahiptir. 2007 yılında oyuncu Ayçin İnci ile evlendi, ancak 2012 yılında boşandı.
Ahmet Mümtaz Taylan, deneyimlerini Irmak Zileli'nin "Ara Toplam - Yolumu Ararken Öğrendiklerim" adıyla kitaplaştırdığı nehir söyleşi ile aktardı. Kitap, Mart 2021 tarihinde yayımlandı.
